Esrar ve Rumuz, İkbalin Fars dili ile kaleme aldığı ilk eserdir. Müslümanlığın her türlü hurafe ve taassuptan azade, ilim ve tefekkürle aydınlanmış bir ruhtaki akislerini gözlerimizin önüne seren bu şaheser, insan benliğinde ne muazzam kudretlerin gizli olduğunu, benlikten geçen bir ruhun mensup olduğu cemiyet için ne derece değerli bir varlık olacağını bize anlattır. Bu eser, Müslümanlığın ruhundaki büyük faziletlerin bir destanıdır; yurttaşlarını esaretten kurtarmak, onları harekete geçirmek için büyük bir fikir liderinin açtığı bayraktır. Bütün insani meziyetleri sinesinde toplayan mukaddes dinimizin ve onun bu eserde heyecanla temaşa edebiliriz.
Ali Nihat Tarlan