Tasavvuf; aşk ile yaşanan îman, vecd ile îfâ edilen ibadet ve şevk ile tatbik edilen davranış güzellikleridir. Yani nefsin ihtiraslarını bertarâf ederek, dîni, rûhâniyetine uygun bir sûrette yaşayabilme gayretidir.


Tasavvuf; Kurʼân ve Sünnet'i duygu derinliği içinde, sır ve hikmetlerden nasîb alarak yaşamaktır. Kurʼân ve Sünnet'in dışına taşan her hâl, kāl ve davranış bâtıldır. Bu hakîkati ifâde etmek için de; "Pergelin sabit ayağı şerîattir." denilmiştir.

***

Tasavvuf; mârifetullah ikliminde mesafe katetme yoludur. Yoksa sadece dünyadan el-etek çekmek, sarık ve cübbeye bürünüp muayyen bir evrâd ve ezkârla iktifâ etmek değildir.


Yûnus Emre Hazretleri, tasavvuf yoluna girip de onun usûl ve erkânına riâyet etmeyen ve hakîkat yolculuğunu yanlış telâkkî edenlerin durumlarına son derecede üzülmüş ve onları, yani müteşeyyihleri ve mukallit müridleri şöyle îkaz etmiştir:

Dervişlik dedikleri hırka ile taç değil,
Gönlün derviş eyleyen hırkaya muhtaç değil!


Dervişlik olaydı tâc ile hırka,
Biz dahî alırdık otuza kırka...


Büyük mutasavvıflar buyururlar ki:
"Tasavvuf bir hâldir, ancak tadan bilir!.."